Już od czasów starożytnych sport był zarezerwowany tylko dla mężczyzn. Na olimpiadach pojawiali się nago i prezentowali swoje muskularne sylwetki. Nawet na widowniach nie było widać kobiet. Twórca nowożytnych igrzysk olimpijskich – Pierre de Coubertin – także był przeciwny rywalizacji kobiet. Oficjalnie, panie zostały dopuszczone do rywalizacji dopiero w 1912 roku. Czy to oznacza, że facet jest silniejszy od kobiety? Niekoniecznie, oczywiście jeśli porównamy zdolności siłowe w wartościach bezwzględnych, odpowiedź brzmi tak, ale jeśli porównamy te parametry w wartościach względnych może okazać się, że różnice nie są już tak duże. Wedle opracowań naukowych mówimy o wartościach rzędu około 3 % na korzyść mężczyzn. Co oznacza, że gdyby kobieta miała taki sam przekrój poprzeczny mięśnia jak mężczyzna byłaby prawie tak samo silna! Zdrowie metaboliczne Szczerze powiedziawszy tu prawie na każdym polu kobiety mają przewagę nad mężczyznami. W dużej mierze z uwagi na wyższy poziom estrogenów, kobiety są mniej podatne na występowanie zjawiska insulinooporności i cukrzycy typu II (choć oczywiście należy pamiętać, że niezwykle istotne są tu czynniki środowiskowe!). Warto podkreślić, że m.in. z uwagi na estrogeny notujemy korzystne oddziaływanie na wychwyt glukozy, ale niektóre środki antykoncepcyjne mogą obniżać wrażliwość insulinową. Na koniec dodajmy, że za sprawą estrogenów panie są mniej zagrożone schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Wszystko to oczywiście może wyglądać zupełnie inaczej w przypadku kiedy mamy do czynienia z FHA czyli brakiem miesiączki typu funkcjonalnego. Tłuszcz i mięśnie O proporcjach tych tkanek w zależności od płci już wspominałem, przypomnę jedynie ogólnie, że kobiety mają średnio 2x więcej tłuszczu i o 33 % mniej mięśni. Warto jednak podkreślić, że na tym różnice się nie kończą. Kobiety zwykle mają więcej włókien typu I (średnio od 27 do 35 % w porównaniu do mężczyzn) i większą gęstość naczyń krwionośnych. Przynajmniej w teorii, może to nieść ze sobą pewne korzyści jeśli chodzi o pozbywanie się nadmiaru tkanki tłuszczowej. Ciekawstką jest fakt, że ludzie czarnoskórzy, szczególnie z rejonów Afryki Zachodniej, mają zwykle dużą większą procentową zawartością włókien typu II, ale wśród tej grupy znacznie częściej notuje się cukrzycę typu II oraz przypadki schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Pójdźmy dalej – warto podkreślić, że u kobiet notuje się większą aktywność białek FAT/CD36, Które uczestniczą w transporcie kwasów tłuszczowych do mitochondriów. Jeśli natomiast chodzi o tłuszcz, istotna jest nie tylko jego ilość, ale również rodzaj i rozlokowanie. Idźmy dalej, trzewna tkanka tłuszczowa jest bardziej aktywna, jeśli chodzi o produkcję cytokin pozapalnych, które są związane z licznymi problemami zdrowotnymi, innymi słowy – faceci znów mają gorzej. Więcej tłuszczu to również wyższy poziom leptyny. co warto podkreślić, nie chodzi wyłącznie o wyższy poziom, ale również wrażliwość na leptynę i tu po raz kolejny płeć piękna zwykle wygrywa z facetami. I na koniec, w przypadku kobiet i tłuszczu śródmięśniowego bardzo często możemy mówić o liczniejszych i mniejszych kroplach lipidów oraz większej liczbie białek na zewnątrz, które uczestniczą w rozkładzie trójglicerydów i ich transporcie do mitochondriów. Co więcej, mniejsze krople lipidowe mogą być łatwiej dostępne dla lipaz. Innymi słowy – na tym polu kobiety znów mają nieco lepiej jeśli chodzi o pozbywanie się dodatkowych kilogramów. Aktywność Jak widać różnice między kobietami i mężczyznami występują i w wielu przypadkach płeć piękna jest na lepszej pozycji. Kobiety zużywają więcej tłuszczu niż mężczyźni przy porównywalnej intensywności treningu, a często są mniej podatne na zmęczenie przy długich wysiłkach (choć warto pamiętać, że m.in. z uwagi na wyższy poziom testosteronu możemy wykazać pewne różnice w hematokrycie). Mężczyźni z kolei często są bardziej predysponowani do krótkich, intensywnych wysiłków m.in. z uwagi na większą pojemność glikolityczną, większą liczbę włókien typu II i aktywność enzymów glikolitycznych. To oczywiście spore uproszczenie, bo trzeba pamiętać, że aktywność fizyczna wpływa na organizm w znacznie szerszym stopniu i może się okazać, że forma, która w pierwszej chwili wydaje się najlepsza w istocie wcale taka nie będzie (to mały ukłon w stronę mężczyzn). Nie bez znaczenia będzie tu oczywiście stopnień wytrenowania jednostki. Różnice w diecie i treningu Ufff, to właściwie temat na zupełnie oddzielny (i dość obszerny!) artykuł. Można pokusić się o stwierdzenie, że kobiety będą bardziej predysponowane do spożywania węglowodanów (choć jest to duże uproszczenie). Jeśli chodzi o trening, kobiety zwykle są w stanie zrobić więcej powtórzeń z obciążeniem będącym % 1RM niż mężczyźni, przynajmniej jeśli chodzi o zmęczenie. Może również okazać się, że będą gorzej tolerowały bardzo intensywne wysiłki. Wszystko to nabiera jeszcze większych rumieńców (czytaj skomplikowania) jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że zmiany hormonalne, które pojawiają się u kobiet w każdym miesiącu, mogą mieć wpływ na dietę i trening. I tak w pierwszych 14 dniach (zakładając, że mówimy o standardowym, 28 dniowym cyklu), wrażliwość insulinowa jest większa i warto zwiększyć udział węglowodanów w diecie. To również czas kiedy kobiety mogą postawić na większą objętość treningową. W kolejnych 14 dniach, można pokusić się o zmniejszenie spożycia węglowodanów na rzecz tłuszczu (swoją drogą tempo przemiany materii rośnie w tym okresie), tu również panie powinny szczególnie zadbać o regenerację i nie podkręcać treningowej śruby, a wręcz przeciwnie – spuścić nieco z tonu. Sytuacja może wyglądać nieco inaczej np. w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej. Tyle ogólników. w pierwszej chwili możemy to podsumować w następujący sposób – kobiety mają lepiej!
|
Kobieta vs mężczyzna!!
